Sababank

De Sababank is een onderzeese atol (ondergelopen atol, onderwater koraaleiland, verzonken vulkaan) die vijf kilometer ten zuidwesten van Saba ligt. De afmetingen van de Sababank zijn indrukwekkend. Hij heeft een rechthoekige vorm met een lengte van 65 kilometer, een breedte van 40 kilometer en een oppervlakte van 2.200 km2.

Om daar een duidelijk voorstelling van te krijgen; de Sababank is ongeveer 170 keer zo groot als Saba zelf; oftewel 330.000 voetbalvelden. De Sababank ligt ongeveer 1.000 meter boven de oceaanbodem, waarbij de waterdiepte tussen de 12 en 50 meter schommelt.

Koraalvissen.

Wat zijn atollen?

Atollen zijn ringvormige koraaleilanden en komen het meeste voor in de Grote Oceaan. De Sababank is een atol die volledig onder water staat en behoort tot de twintig grootste atollen ter wereld.

De ‘Saya de Malha Bank’ in de Indische Oceaan is met een oppervlakte van 35.000 km2 de grootste atol ter wereld. De Sababank is overigens wel de grootste atol van de Atlantische Oceaan.

Atollen hebben een vulkanische oorsprong. Rondom een vulkanisch eiland zet zich in miljoenen jaren tijd koraal af. Doordat het vulkanisch materiaal in de kern van een vulkanisch eiland in de loop van de tijd erodeert en doordat de zeespiegel stijgt ‘zakt’ het vulkanische gesteente steeds verder onder water en houd je op het laatst alleen nog maar een ‘ring’ van koraal over, een zogenaamde barrièrerif. Dit wordt zogezegd een ‘atol’ genoemd.

Atollen komen alleen maar voor in tropische oceanen omdat ze bestaan uit koraal en dat vereist een bepaalde watertemperatuur. Bij een atol wordt vaak gekeken naar de verhouding koraal dat boven en onderwater aanwezig is. Bij de Sababank is er dus geen meer koraal boven het water aanwezig.

Prachtig koraal.

Poison Bank

Een deel van de Sababank wordt de ‘Poison Bank’ genoemd. Hier komen bepaalde algen voor die het giftige ‘ciguatoxine’ vormen. De algen - en dus ook het ciguatoxine - worden door rifvissen gegeten, maar de ciguatoxine wordt uiteindelijk niet door de vissen afgebroken. Hierdoor kan er een stapeling in de voedselketen komen en uiteindelijk dus ook in de mens. In de Poison Bank is het daarom verboden om te vissen.

Beschermd natuurgebied

Door zijn geologische oorsprong en het ondiepe water is er in de loop van de tijd altijd veel interesse geweest naar een mogelijke exploitatie van olie en gas op de Sababank. Vanaf 1970 zijn er tientallen onderzoeken verricht in het gebied naar olie en gas. Gelukkig is het tot en met de dag van vandaag niet rendabel gebleken om op de Sababank daadwerkelijk naar olie en gas te gaan boren.

Ongeveer een derde deel van de Sababank valt onder de territoriale wateren van Saba en dus van Nederland. In 2011 is de Sababank aangewezen als beschermd natuurgebied. Dit betekent onder andere dat er niet meer in het gebied geankerd mag worden door grote zeeschepen waardoor er geen schade meer optreedt van het kwetsbare koraal.

Helaas is de Sababank nog geen zeereservaat. In een zeereservaat mag niet gevist worden. Bovendien mogen er dan ook geen andere commerciële activiteiten plaatsvinden, zoals de eventuele exploitatie van olie en gas. De vissersboten op de Sababank mogen niet langer zijn van tien meter en er zijn bovendien in totaal slechts tien commerciële visvergunningen afgegeven.

Wetenschappelijk onderzoek

Er wordt op de Sababank geregeld wetenschappelijk onderzoek verricht. Hierbij worden dan verschillende aspecten van de Sababank onderzocht, zoals de bedekkinggraad van het koraal, de gezondheid van het koraal, de biomassa, de soortenrijkdom van de aanwezige vissen en de stromingspatronen van het water.