Over de oorsprong van de naam Saba doen verschillende theorieën de ronde. Zo noemde Christoffel Columbus - de ontdekker van Saba - het vulkanische eiland ‘San Cristóbal’, wellicht is deze naam verder verbasterd tot Saba. Andere mensen denken dat het indiaanse woord voor rots ‘Siba’ uiteindelijk de oorsprong is van het woord Saba. Weer andere mensen denken dat Saba is ontstaan uit het Grieks van het woord ‘Sheba’ dat ‘morgen’ betekent.
Saba heeft overigens in de loop van de tijd veel bijnamen gekregen zoals: ‘The Unspoiled Queen’, ‘Elfin Forest’, ‘King Kong Island’, ‘Island of Lace’, Island of Shoes’, en ‘Island of Woman’.
Saba is ontstaan gedurende het geologische tijdvlak Pleistoceen en vormt het puntje van een gedoofde vulkaan (Mount Scenery) die rust op een groot plateau dat zich op meer dan 700 m onder de zeespiegel bevindt. Ongeveer 5.000 jaar geleden was de Mount Scenery voor het laatst actief en spuwde toen vuur, rook en lava.
Tijdens de tweede reis van Christoffel Columbus zeilde de ontdekkingsreiziger in 1493 langs Saba en noemde het eiland ‘San Cristóbal’. Ondanks het feit dat de Spanjaarden weinig economische mogelijkheden op Saba zagen en er geen natuurlijke haven aanwezig was, werd het vulkanische eiland Spaans bezit.
In 1635 zetten Engelse schipbreukelingen als eerste Europese bewoners voet aan wal op Saba, later zijn er ook veel Schotten en Ieren bijgekomen. Veel van de bewoners van het huidige Saba zijn directe nazaten van deze eerste bewoners. Een groot deel van de bevolking van Saba draagt derhalve de achternaam ‘Johnson’ of ‘Hassell’.
De West-Indische Compagnie (WIC) nam in 1636 bezit van Sint Eustatius. In 1640 volgde Saba. De Hollandse kolonisten hadden voornamelijk een Zeeuwse achtergrond.
In de 18de en 19de eeuw wisselde Saba vaak van eigenaar. Afwisselend waren Engelsen, Fransen en Hollanders de baas op Saba. Engeland was in oorlog met het Frankrijk van Napoleon en veroverde tot twee maal toe Saba op de Hollanders. Uiteindelijk kwam in 1816, na de vrede van Londen, Saba definitief weer in Nederlands bezit.
De Sabanen leefden van oorsprong van de visserij, lang was dit hun enige bron van inkomsten. Dit veranderde toen de bewoners van Saba hun zelfgemaakte boten gingen verkopen. Hierdoor kwam de welvaart goed op gang.
Bekijk het overzicht van de geschiedenis van Saba (1492 tot 2023).